Γράφει ο Παναγιώτης Κ. Γλεντής MD, PhD, Ειδικός Λαπαροενδοσκόπος, Χειρουργός Παχυσαρκίας, Συνεργάτης Κλινικής ΡΕΑ

Όλες οι πρόσφατες μελέτες δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν σημαντικό πρόβλημα υπογονιμότητας ή στειρότητας.  Επίσης, στις παχύσαρκες γυναίκες το ποσοστό των αποβολών είναι αρκετά μεγαλύτερο (4 προς 1) και υπάρχουν περισσότερες δυσκολίες να πετύχουν μια ομαλή εγκυμοσύνη και έναν εύκολο τοκετό.

Χιλιάδες παχύσαρκες γυναίκες καταφεύγουν στην λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης, όμως η επιτυχία μιας τέτοιας λύσης είναι σημαντικά μικρή (λιγότερο από 25%) , όταν οι γυναίκες φυσιολογικού βάρους έχουν διπλάσια ποσοστά επιτυχίας (πάνω από 50%).

Για τις γυναίκες με σοβαρή (νοσογόνο) παχυσαρκία, δηλαδή στις γυναίκες που ο δείκτης μάζας σώματος είναι μεγαλύτερος του 35 (ΔΜΣ > 35 kg / m2) οι πιθανότητες για γονιμοποίηση και για μια ομαλή εγκυμοσύνη είναι ακόμη λιγότερες.

Γιατί η παχύσαρκη γυναίκα παρουσιάζει υπογονιμότητα;

Στο σώμα της γυναίκας υπάρχουν δύο όργανα που παράγουν οιστρογόνα: οι ωοθήκες και τα επινεφρίδια.

Οι ωοθήκες παράγουν οιστρογόνα με κυκλικό τρόπο στην διάρκεια των 28 ημερών του κύκλου, τις μισές μέρες παρουσιάζοντας αυξημένη παραγωγή και τις μισές μέρες πολύ χαμηλή.

Τα επινεφρίδια παράγουν μία ορμόνη που λέγεται ανδροστενεδιόνη. Η ορμόνη αυτή μετατρέπεται στα λιποκύτταρα σε ένα οιστρογόνο που λέγεται οιστρόνη. Όσο περισσότερο το σωματικό λίπος τόσο μεγαλύτερη και η παραγωγή αυτού του οιστρογόνου.

Κατά συνέπεια, στις παχύσαρκες γυναίκες υπάρχει αυξημένη παραγωγή οιστρόνης, η οποία επηρεάζει το φυσιολογικό κύκλο παραγωγής οιστρογόνων από την ωοθήκη με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ωορρηξία και να προκαλείται υπογονιμότητα ή ακόμα και στειρότητα.

Πολλά αντισυλληπτικά χάπια περιέχουν οιστρογόνα. Τι πιθανότητες έχει μια γυναίκα που παίρνει αντισυλληπτικά να μείνει έγκυος; Τις ίδιες πιθανότητες έχει και μία παχύσαρκη γυναίκα η οποία έχει στο αίμα της άφθονα οιστρογόνα που καταστέλλουν την ωορρηξία της.

Σαν αποτέλεσμα οι γυναίκες με παχυσαρκία έχουν σπανιότερα ωορρηξία, ενώ τα ωάρια που θα καταφέρουν να παραχθούν λόγω της συνεχούς επίδρασης των οιστρογόνων θα είναι κακής ποιότητας με αποτέλεσμα η πιθανότητα μιας φυσιολογικής ή ακόμα και υποβοηθούμενης γονιμοποίησης να είναι χαμηλή.

Υπάρχει εύκολη, γρήγορη και αποτελεσματική λύση;

Η βαριατρική χειρουργική είναι μία λύση στην οποία απευθύνονται πολλές υπογόνιμες παχύσαρκες γυναίκες τα τελευταία χρόνια.

Οι βαριατρικές επεμβάσεις είναι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις με τις οποίες μικραίνουμε την χωρητικότητα του στομάχου και σαν αποτέλεσμα η γυναίκα χάνει πολλά κιλά σε μικρό χρονικό διάστημα.

Έχει τεκμηριωθεί ότι ακόμα και από τους δύο – τρείς πρώτους μήνες μετά την επέμβαση δημιουργείται πολύ καλύτερο ορμονικό περιβάλλον στο σώμα της γυναίκας και διορθώνονται πολλές διαταραχές του κύκλου και της ωορρηξίας.

Κατά συνέπεια η γυναίκα αρχίζει να έχει άμεσα πολύ υψηλότερες πιθανότητες γονιμοποίησης και τεκνοποίησης είτε φυσιολογικά, είτε με μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ανάμεσα στην πληθώρα των βαριατρικών επεμβάσεων, η Λαπαροσκοπική Γαστρική Πτύχωση είναι μία από τις επεμβάσεις που οι γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν, προτιμούν περισσότερο τα τελευταία χρόνια.

Ο λόγος είναι ότι η επέμβαση αυτή είναι η πιο ασφαλής ανάμεσα στις βαριατρικές επεμβάσεις, καθώς δεν χρειάζεται να γίνει αφαίρεση στομάχου, ή τοποθέτηση οποιουδήποτε ξένου σώματος, ενώ είναι και επέμβαση πλήρως αναστρέψιμη.

Η επέμβαση διαρκεί περίπου μία ώρα, γίνεται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, χωρίς να γίνει τομή στην κοιλιά και ο χρόνος νοσηλείας είναι συνήθως μία ημέρα.

Δεν υπάρχει μετεγχειρητικά καθόλου πόνος, ενώ η γυναίκα μπορεί να τρέφεται απολύτως φυσιολογικά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς και μετά τον τοκετό, χωρίς να δημιουργείται κανένα πρόβλημα στο έμβρυο κατά την κύηση αλλά και στην περίοδο του θηλασμού.

Είναι μία μέθοδος που μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα, υπάρχει μεγάλη απώλεια κιλών ήδη από τους τρεις πρώτους μήνες, ενώ η απώλεια συνεχίζεται μέχρι να συμπληρωθεί ο πρώτος χρόνος, οπότε και η ασθενής έχει χάσει όλα τα επιπλέον κιλά.

Τα αποτελέσματα της μείωσης του βάρους θα είναι μόνιμα και μπορούν να διατηρηθούν ακόμα και μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.

 

Ποια είναι τα οφέλη μιας βαριατρικής επέμβασης;

• Κάνει πολύ ευκολότερη την γονιμοποίηση καθώς ρυθμίζει την ωορρηξία διορθώνοντας τις ορμονικές ανωμαλίες.
• Μειώνει τον κίνδυνο αποβολής έως και 75%.
• Διευκολύνει πολύ περισσότερο την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (διπλασιάζει τα ποσοστά επιτυχίας).
• Εξασφαλίζει εγκυμοσύνη και τοκετό χωρίς κίνδυνο επιπλοκών και μειώνει την πιθανότητα για καισαρική τομή.
• Προφυλάσσει από την γέννηση παιδιών με προβλήματα υγείας και προδιάθεση παχυσαρκίας.
• Μειώνει τις δυστοκίες και τον κίνδυνο μαιευτικών κακώσεων και αναπηριών στα παιδιά που γεννιούνται.
• Απαλλάσσει την γυναίκα από μελλοντικά προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το αυξημένο σωματικό βάρος και της δίνει τη δυνατότητα να μεγαλώσει σωστά τα παιδιά της απαλλαγμένη από ασθένειες τις οποίες η παχυσαρκία προκαλεί.

 

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Πρέπει μία παχύσαρκη γυναίκα να προσπαθεί για εγκυμοσύνη ανεξάρτητα από το βάρος της;

Η παχυσαρκία δεν δυσχεραίνει απλώς την γονιμοποίηση. Προκαλεί αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών στην εγκυμοσύνη, τον τοκετό , αλλά και πολλά προβλήματα υγείας στο παιδί που θα γεννηθεί. Η μείωση του σωματικού βάρους πρέπει να προηγείται πριν η γυναίκα αποφασίσει να μείνει έγκυος.

2. Πόσο χρόνο μετά από μία επέμβαση για παχυσαρκία μπορεί η γυναίκα να επιδιώξει εγκυμοσύνη;

Δεν υπάρχει κανόνας αλλά συνήθως καλό είναι η εγκυμοσύνη να επιδιώκεται μετά τους 4-6 μήνες από την επέμβαση, αφού η γυναίκα θα έχει χάσει το μεγαλύτερο ποσοστό του περιττού βάρους.

3. Τι κινδύνους μπορεί να δημιουργήσει για το έμβρυο μια βαριατρική επέμβαση της μητέρας;

Οι επεμβάσεις περιοριστικού τύπου (Γαστρικός δακτύλιος, Επιμήκης γαστρική πτύχωση, Γαστρικό μανίκι – SLEEVE ) ουσιαστικά δεν δημιουργούν κανένα κίνδυνο στο έμβρυο καθώς όλες οι τροφές που χρειάζονται μπορούν να καταναλωθούν και απορροφώνται όλα τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται το έμβρυο.

Προσοχή χρειάζεται στις δυσαπορροφητικές επεμβάσεις ( όπως το γαστρικό by-pass ) κατά τις οποίες ορισμένα θρεπτικά στοιχεία απορροφώνται δύσκολα. Αυτό δεν κάνει απαγορευτική την συνύπαρξη του γαστρικού by-pass με την εγκυμοσύνη, όμως η εγκυμονούσα χρειάζεται εξειδικευμένη παρακολούθηση σε όλη την διάρκεια της κύησης .

4. Είναι σωστό μία παχύσαρκη γυναίκα να κάνει επέμβαση για παχυσαρκία με σκοπό να μείνει έγκυος αλλά και να υποστηρίξει σωστά μία εγκυμοσύνη και έναν τοκετό χωρίς κινδύνους;

Οι βαριατρικές επεμβάσεις αυτή την στιγμή είναι οι μόνες τεκμηριωμένες μέθοδοι αντιμετώπισης της σοβαρής παχυσαρκίας.

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι (από απλούστερες και αναστρέψιμες έως πιο επεμβατικές) από τις οποίες μπορεί να επιλέξει κανείς σε συνεργασία με τον ειδικό χειρούργο, αυτή που του ταιριάζει.

Από την άλλη οι επεμβάσεις αυτές γίνονται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά με αποτέλεσμα η ανάρρωση να γίνεται πολύ σύντομα και αρκετά ανώδυνα.