Γράφει ο κ.  Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος, Xειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Ειδικός στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση & Ενδοσκοπήσεις, Διευθυντής Μονάδας Γονιμότητας & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης ΡΕΑ, Αντιπρόεδρος ΔΣ Κλινικής ΡΕΑ

Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τον κορονοϊό και την εγκυμοσύνη; Πώς μπορεί ο ιός να επηρεάσει τις εγκύους διαφορετικά;

Οι φυσιολογικές και ανοσολογικές αλλαγές που υφίστανται οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο μολύνσεων. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι οι έγκυες γυναίκες που κολλούν γρίπη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ιογενούς πνευμονίας. Σύμφωνα με πρόωρες αναφορές από την Κίνα, οι έγκυες γυναίκες με COVID-19 δεν φαίνεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει καθώς λαμβάνουμε περισσότερες πληροφορίες κρουσμάτων στη διάρκεια εγκυμοσύνης από άλλες χώρες.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αναφορές ότι ο ιός είναι σε θέση να διαπεράσει τον πλακούντα και να επηρεάσει το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (κάθετη μετάδοση), ούτε υπάρχουν περιπτώσεις που τα μωρά προσβάλλονται από τον ιό κατά τη διάρκεια του τοκετού. Έχουν αναφερθεί πιθανές συσχετίσεις μεταξύ του COVID-19 και του πρόωρου τοκετού στην Κίνα, αλλά δεν υπάρχουν άλλες γνωστές επιπλοκές εγκυμοσύνης σε αυτή τη φάση.

Υπάρχουν τυχόν ιδιαίτεροι κίνδυνοι/ευπάθειες για τις εγκύους όταν πρόκειται για τον κορονoϊό; 

Επί του παρόντος δεν διαθέτουμε πληροφορίες, εκτός της πιθανής συσχέτισης με τον πρόωρο τοκετό. Γνωρίζουμε ότι άλλες ιογενείς ασθένειες σχετίζονται με επιπλοκές της εγκυμοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της αποβολής, νεογνών που γεννιούνται πολύ μικρά για την ηλικία κύησης καθώς και του αυξημένου κινδύνου για μητέρες που χρειάζονται νοσηλεία λόγω επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Υπάρχει μια πιθανότητα ότι οι έγκυες γυναίκες που είναι «υψηλού κινδύνου» λόγω προβλημάτων όπως η προεκλαμψία και ο διαβήτης κύησης μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών σχετιζόμενων με τον κορονοϊό, αλλά δεν έχουν εντοπιστεί επαρκώς τεκμηριωμένες περιπτώσεις που να οδηγούν σε σχετικά συμπεράσματα.

Είναι πραγματικά σημαντικό οι έγκυες γυναίκες που πιστεύουν ότι μπορεί να έχουν κορονοϊό ή μπορεί να έχουν εκτεθεί, να επικοινωνούν με τον γυναικολόγο τους για οδηγίες σχετικά με το πώς θα πρέπει να προχωρήσουν. Επιπλέον, κάθε έγκυος γυναίκα με βήχα, πυρετό και δύσπνοια θα πρέπει να αξιολογείται από γιατρό άμεσα.

Για όσες θηλάζουν υπάρχουν πρόσθετοι κίνδυνοι που πρέπει να επισημανθούν;

Δεν υπάρχουν γνωστές περιπτώσεις που το COVID-19 μεταφέρεται από τη μητέρα στο μωρό μέσω του μητρικού γάλακτος. Στα δείγματα μητρικού γάλακτος από μητέρες στην Κίνα με κορονοϊό που εξετάστηκαν δεν ανιχνεύτηκε ο ιός στο γάλα.

Ο θηλασμός συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του μωρού σας και είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να αποτρέψετε το μωρό σας από το να προσβληθεί από έναν ιό. Επομένως, αυτή τη στιγμή συνιστάται να συνεχίσετε τον θηλασμό, ακόμη και αν έχετε εκτεθεί.

Εάν θηλάζετε και έχετε εκτεθεί στον κορονοϊό, ποιοι είναι οι κίνδυνοι για το μωρό;

Το πιο σημαντικό είναι να αποφύγετε την έκθεση του μωρού σας στον ιό. Αν μια μητέρα έχει επιβεβαιώσει ή έχει υποψίες για έκθεσή της στον κορονοϊό ας ακολουθήσει τις εξής συμβουλές:

• Πλύνετε τα χέρια σας πριν αγγίξετε και ταΐσετε το μωρό σας
• Φορέστε μάσκα ενώ θηλάζετε.
• Σε περίπτωση χρήσης θήλαστρου, βεβαιωθείτε ότι πλένετε τα χέρια σας πριν από την άντληση και καθαρίστε προσεκτικά τα μέρη της αντλίας μετά από κάθε άντληση.
• Σκεφθείτε αν υπάρχει κάποιος άλλος στο περιβάλλον σας που μπορεί να ταΐσει το μωρό σας, αν κάνετε χρήση θήλαστρου.

Τι μπορούν να κάνουν προληπτικά οι νέες μητέρες/έγκυες για την υγεία τους και την υγεία του μωρού, εν μέσω των φόβων για τον κορονοϊό;

Για να προστατευθείτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης:

• Να είστε επιμελής σχετικά με την καλή υγεία των χεριών. Πλένετε τα χέρια σας συχνά, ειδικά πριν από το φαγητό και αφού επιστρέφετε από έξω.
• Μην έρχεστε σε στενή εγγύτητα με ανθρώπους που έχουν διαγνωσθεί με κορονοϊό ή/και έχουν εκτεθεί σε κορονοϊό. Περιορίστε την επαφή με άλλους που είναι άρρωστοι (δηλ. με πυρετό και βήχα). Σκεφτείτε να αποφύγετε χώρους και συγκεντρώσεις με μεγάλα πλήθη.

Για να προστατεύσετε το νεογέννητο:

• Πλύνετε τα χέρια σας ή χρησιμοποιείτε απολυμαντικό χεριών κάθε φορά που αγγίζετε το μωρό σας.
• Περιορίστε τους επισκέπτες τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό και βεβαιωθείτε ότι οι ασθενείς που έχουν αρρωστήσει πρόσφατα ή / και ενδεχομένως έχουν εκτεθεί στον COVID-19 δεν σας επισκέπτονται. Η χρήση μασκών από τους επισκέπτες δεν επαρκεί για να προστατευτεί ένα νεογέννητο από αυτόν τον ιό.
• Θηλασμός, όσο το δυνατόν περισσότερο, για να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό του μωρού σας. Ακόμα και το λίγο μητρικό γάλα θα κάνει μεγάλη διαφορά στο να βοηθήσει το μωρό σας να καταπολεμήσει τη μόλυνση!
• Αν κάνετε χρήση θήλαστρου, φροντίστε να καθαρίζετε και να απολυμάνετε την αντλία και όλα τα μέρη πριν και μετά από κάθε χρήση.
• Καλέστε το γιατρό εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με τα συμπτώματά του, συμπεριλαμβανομένου πυρετού, γρήγορης αναπνοής, βήχα ή/και ανορεξίας.

Υπάρχουν κάποιοι διάχυτοι μύθοι / παραπληροφόρηση σχετικά με τις εγκύους και τον κορονοϊό που θα πρέπει να διαλυθούν;

Ένας μύθος είναι ότι οι έγκυες γυναίκες πρέπει να αποφύγουν τις γεννήσεις στο νοσοκομείο λόγω του κινδύνου να προσβληθούν από τον ιό μέσα στην κλινική. Είναι σημαντικό οι έγκυες γυναίκες να συνεχίσουν να λαμβάνουν τακτικά μαιευτική φροντίδα με το γιατρό ή τη μαία τους και να συνεχίζουν να σχεδιάζουν τον τοκετό τους στο μαιευτήριο, ειδικά αν η εγκυμοσύνη είναι «υψηλού κινδύνου».Ένας άλλος μύθος είναι ότι τα μωρά δεν μπορούν να προσβληθούν από τον ιό. Ενώ οι πιθανότητες ενός νεογέννητου να αρρωστήσει από τον ιό είναι χαμηλές, υπάρχει ο κίνδυνος μεγάλης εξάπλωσης στην κοινότητα. Έτσι, οι άνθρωποι που έχουν πρόσφατα αρρωστήσει και / ή ενδέχεται να έχουν κορονοϊό πρέπει να μείνουν μακριά από τα νεογνά.

Ο τρίτος μύθος είναι ότι ο κορονoϊός είναι «ακριβώς όπως η γρίπη» και δεν πρέπει να ανησυχούμε. Πρόκειται για έναν ολοκαίνουργιο ιό στον οποίο κανένας από εμάς δεν έχει ανοσία, δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο και τα ποσοστά θνησιμότητας σε όλες τις χώρες είναι υψηλότερα από τα ποσοστά για την εποχική γρίπη.

Ποιο είναι το μόνο πράγμα που οι θηλάζουσες μητέρες / οι έγκυες μητέρες πρέπει πραγματικά να ακούσουν σήμερα;

Είτε έχετε εκτεθεί στον κορονοϊό ή/και προσβληθείτε από αυτόν, οι πιθανότητες είναι ότι εσείς και το μωρό σας θα είστε καλά. Μέχρι τώρα υπάρχουν μόνο δύο νεογέννητα μωρά στην Κίνα με τεκμηριωμένη μόλυνση από κοροναϊό. Συνολικά, το ποσοστό θνησιμότητας από τον εν λόγω ιό είναι πολύ χαμηλό σε βρέφη, παιδιά και γυναίκες σε ηλικία τεκνοποίησης σε σύγκριση με τους ηλικιωμένους και άλλους πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο.