Γράφει ο Δρ. Στέφανος Ζερβούδης, Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαστολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Montpellier-Nimes Γαλλίας, Πρόεδρος του Μεσογειακού Πανεπιστημίου Μαστολογίας MANOSMED, Συνεργάτης Τμήματος Μαστού της ΡΕΑ

 

Ο καρκίνος του μαστού, ως πρώτη αιτία θανάτου στο γυναικείο πληθυσμό, προσβάλλει 1 στις 8 γυναίκες. Στη μάχη ενάντιά του, η «φαρέτρα» των ιατρών εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες μεθόδους, που μπορούν να προσφέρουν στην έγκυρη και έγκαιρη διάγνωσή του.

Η γαλακτοσκόπηση είναι μια πρωτοποριακή διαγνωστική μέθοδος που βασίζεται στην ενδοσκοπική εξέταση των πόρων του μαστού. Ξεκίνησε στην Ιαπωνία πριν από 15 χρόνια και εφαρμόζεται στην Ευρώπη μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα στη Γερμανία βασικά, Αγγλία, Ισπανία, Ολλανδία και στην Ελλάδα στην Κλινική ΡΕΑ. Χρησιμοποιείται  σε περιπτώσεις εκκρίματος από τη θηλή για διάγνωση της αιτίας, στην ανίχνευση προκαρκινικών βλαβών του μαστού, καθώς και στη διάγνωση καρκίνου του μαστού σε αρχικό στάδιο. Αποτελεί σημαντική εξέταση που προσφέρει επιπλέον πληροφόρηση και πιο ολοκληρωμένη διάγνωση.

Ενδείκνυται σε ύπαρξη εκκρίματος θηλής από τον έναν μαστό και από έναν ή δύο πόρους. Επίσης, σε βαρύ οικογενειακό ιστορικό καρκίνου και σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μερική μαστεκτομή, πραγματοποιείται με σκοπό την περαιτέρω διερεύνηση του υγιή μαστού.

Η γαλακτοσκόπηση γίνεται με τοπική αναισθησία ή με ελαφριά νάρκωση (μέθη). Η τεχνική είναι εντελώς ανώδυνη και διαρκεί από 5 έως 20 λεπτά ανάλογα με την περίπτωση. Πρόκειται για μια σύντομη διαδικασία κατά την οποία, ο πόρος που εκκρίνει υγρό διαστέλλεται, το γαλακτοσκόπιο διεισδύει στον πόρο και ο Χειρουργός-Μαστολόγος ελέγχει μέσω του μόνιτορ το εσωτερικό του. Αφού ολοκληρωθεί η οπτική εξέταση (γαλακτοσκόπηση) πραγματοποιείται έγχυση φυσιολογικού ορού μέσα στον πόρο, ενώ στη συνέχεια γίνεται η αναρρόφηση- «έκπλυση πόρου» για συλλογή ενδοπορικών κυττάρων και κυτταρολογική εξέταση (endoPAP test). Τελευταία, τα πλέον σύγχρονα Νοσοκομεία, συμπεριλαμβανομένης της Κλινικής ΡΕΑ, χρησιμοποιείται μια επιπλέον διαδικασία διάγνωση κατά τη διάρκεια της γαλακτοσκόπησης, το «βούρτσισμα των πόρων». Με ένα πολύ λεπτό βουρτσάκι, το οποίο εισέρχεται στον πόρο μέσω του γαλακτοσκοπίου γίνεται απόξεση των τοιχμάτων των πόρων, ώστε να γίνει η συλλογή περισσότερων κυττάρων (brushing). Στη συνέχεια, γίνεται η κυτταρολογική εξέταση, με την τεχνική της υγρής φάσης (breast pap test-thinprep), ενώ για μεγαλύτερη συλλογή κυττάρων για την διάγνωση λαμβάνεται υγρό και από τη θηλή, με τη χρήση ειδικής αντλίας (zervoudis’s mammary pump).

Τα ευρήματα της γαλακτοσκόπησης είναι ποικίλα:

• Ενδοπορικό θύλωμα (σαν πολύποδας)
• Πορεκτασία (διάταση των πόρων με φλεγονή)
• Μορφώματα προκαρκινικά 
• Καρκίνος μαστού σε πολύ πρώιμο στάδιο.

 

Η γαλακτοσκόπηση γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής ως συμπληρωματική εξέταση της μαστογραφίας και του υπερηχογραφήματος μαστών, σε περιπτωσεις γυναικών που παρουσιάζουν έκκριμα στη θηλή, αλλά και για την ανίχνευση καρκίνου μαστού σε πολύ αρχικό στάδιο, σε άτομα με βαρύ οικογενειακό ιστορικό.

Επίσης, σε περίπτωση που χρειάζεται αφαίρεση του ενδοπορικού μορφώματος, η γαλακτοσκόπηση κατευθύνει σαν οδηγός τη μικροχειρουργική επέμβαση της αφαίρεσης (πυραμιδεκτομή, μικροδολικεκτομή).

Με δεδομένη την αποτελεσματικότητα της διάγνωσης, πάνω από το 75%, και το προσιτό κόστος (αναλογικό με εκείνο της διαγνωστικής υστεροσκόπησης), η γαλακτοσκόπηση γίνεται ένα επιπλέον ισχυρό όπλο στα χέρια του Χειρουργού Μαστολόγου ενάντια στον καρκίνο του μαστού.

 

 

 

 

Βιβλιογραφία

1. Ductoscopy coupled to Duct Lavage and Duct Brushing in pathologic Nipple Discharge: our experience ZERVOUDIS S,IATRAKIS G,DAURES JP,BOTHOUA,ARANITIS V,PATRALEXIS X,TSATSARIS G,NAVROZOGLOU I, TSIKOURAS P,PASXOPOULOS M                                                                Chirurgia 2020,115:334-340
2. Breast milk suction pumping ad a possible relation to breast cancer: a bicentric studyBOTHOU A,IATRAKIS G,ZERVOUDIS S,TSATSARIS G,LYKERIDOU K,DEUTERAIOU D,GALAZIOS G,NIKOLETTOS N,TSIKOURAS P.,Review Clinical Pharmacology & Pharacokinetics International, 34:5-8, 2020
3. Ductoscopy, duct lavage, galactography and ultrasound in the evaluation of breast ducts IATRAKIS G, ZERVOUDIS S,BOTHOU A,NAVROZOGLOU I,STEFOS T.,Ref Gynecol Obstet 2016 ,17,p159-163
4. Improving ductoscopy with duct lavage and duct brushing,ZERVOUDIS S, TAMER Y, IATRAKIS G, BOTHOU A,TOKOU X, AUGOULAIA A, ARANITIS V, SPANOPOULOS X, TOMARA E, PATRALEXIS X.,Eur.J.Gynaec.Oncol,XXXV, n5, 2014, 548-553
5. Nipple discharges,ZERVOUDIS S, IATRAKIS G.,EMC ( Elsevier Masson SAS Paris), Gynecologie, 812-A-20,2011
6. Nipple discharge screening, ZERVOUDIS S, IATRAKIS G, ECONIMIDES P, POLYZOS D, NAVROZOGLOU I.,Women`s Health, 2010, 6(1), 135-151

7. Zervoudis S, Iatrakis G, Tomara E, Bothou A, Papadopoulos G, Tsakiris G. Main controversies in breast cancer. orld J Clin Oncol. 2014 Aug 10;5: 359-73. doi: 10.5306/wjco.v5.i3.359.
8. Ζervoudis S, Iatrakis G, Galazios G, Liberis V, Tsikouras P, Koutlaki N, Mastorakos G, Badiu C. Quinagolide effects in normoprolactinemic galactorrhea. Breast J. 2014 Mar-Apr;20(2):221-3. doi: 10.1111/tbj.12240
9. Iatrakis G, Zervoudis S, Ceausu I, Peitsidis P, Tomara I, Bakalianou K, Hudita D. Clinical features and treatment of lactational mastitis: the experience from a binational study. Clin Exp Obstet Gynecol. 2013;40: 275-6.
10. Zervoudis S, Iatrakis G, Paschopoulos M, Dousias V, Geahchan N, Stefos T, Pechlivani F, Navrozoglou I. Sentinel lymph node detection by intranipple injection of patent blue dye in breast cancer: a preliminary report of a feasibility study. Eur J Gynaecol Oncol. 2012;33: 304-5.
11. Iatrakis G, Zervoudis S, Sparaggis E, Peitsidis P, Economidis P, Malakassis P, Navrozoglou I. Quantitative assessment of breast mammographic density with a new objective method. J Med Life. 2011 Aug 15;4(3):310-3. Epub 2011 Aug 25.
12. Iatrakis G,Zervoudis S, Malakassis P, Navrozoglou I, Pechlivani F, Peitsidis P, Economides P, Polyzos D. Preliminary results of objective assessment of mammographic percent density. Clin Exp Obstet Gynecol. 2010;37: 24-5.
13. Zervoudis S, Iatrakis G, Economides P, Polyzos D, Navrozoglou I. Nipple discharge screening. Womens Health (Lond Engl). 2010 Jan;6: 135-51. doi: 10.2217/whe.09.81.
14. Bastardis-Zakas K, Iatrakis G, Navrozoglou I, Peitsidis P, Salakos N, Malakassis P, Zervoudis S. Maximizing the benefits of screening mammography for women 40-49 years old. Clin Exp Obstet Gynecol. 2010;37: 278-82.
15. Zervoudis S, Iatrakis G, Navrozoglou I, Veduta A, Vladareanu R. Transnipple pyramidectomy in pathological nipple discharge: an original minimal surgery technique in a series of 80 cases. Eur J Gynaecol Oncol. 2007;28: 307-9.
16. Zervoudis S. A simple tool complementary for the diagnosis of breast diseases: the mammary pump. Breast J. 2003 Sep-Oct;9: 445-7.
17. Veneti S, Daskalopoulou D, Zervoudis S, Papasotiriou E, Ioannidou-Mouzaka L. Liquid-based cytology in breast fine needle aspiration. Comparison with the conventional smear. Acta Cytol. 2003 Mar-Apr;47(2):188-92.