Γράφει ο κ. Μιχαήλ Π. Γαλανόπουλος, MD, PhD, FESBGH, Γαστρεντερολόγος- Ηπατολόγος- Επεμβατικός Ενδοσκόπος, Στρατιωτικός Ιατρός, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διαγνωστική και Επεμβατική Ενδοσκόπηση, Ειδικευθείς στο ΓΝΑ «Ευαγγελισμός», στο Royal Free Hospital και Leeds Teaching Hospital της Αγγλίας, Κάτοχος Ευρωπαϊκού Διπλώματος Γαστρεντερολογίας, Συνεργάτης Κλινικής ΡΕΑ

 Η δίαιτα άνευ  γλουτένης (ΔΑΓ) θεωρείται επί της παρούσης η μόνη γνωστή και  αποτελεσματική θεραπεία για την Κοιλιοκάκη (εντεροπάθεια από δυσανεξία στην Γλουτένη), μια αυτοάνοση πάθηση που εμφανίζεται σε γενετικά προδιαθετημένα άτομα τα οποία αναπτύσσουν ανοσολογική αντίδραση έναντι της γλουτένης. Στις ΗΠΑ, σχεδόν το 1% του πληθυσμού πάσχει από την νόσο. Παρόλα αυτά εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι σύμφωνα με δημοσκόπηση το 2018, το 21% του αμερικάνικου πληθυσμού προσπάθησε να εντάξει ενεργά την ΔΑΓ στο καθημερινό διατροφολόγιο του, φαινόμενο που το συναντάμε γενικά στις δυτικές κοινωνίες όπως και στην Ελλάδα. Επομένως ένα εύλογο ερώτημα είναι για ποιο λόγο κάποιος να αποφεύγει τα προϊόντα που περιέχουν Γλουτένη από την στιγμή που η μόνη εγκεκριμένη ένδειξη για την αποφυγή τους είναι η αντιμετώπιση της δυσανεξίας-αλλεργίας στην Γλουτένη; 

• 30% αυτών που εφαρμόζουν την ΔΑΓ πιστεύουν ότι είναι πιο υγιεινή. Ισχύει όμως κάτι τέτοιο; Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η ΔΑΓ συχνά σχετίζεται με ελλείψεις σε φυτικές ίνες ολικής άλεσης (έμμεσα μία αύξηση στον καρδιαγγειακό κίνδυνο), σε ιχνοστοιχεία και βιταμίνες  (π.χ., βιταμίνη D, βιταμίνη Β12 και φολλικό οξύ) και σε μέταλλα (π.χ. σίδηρος, ψευδάργυρος, μαγνήσιο και ασβέστιο). Επιπλέον, είναι γνωστό ότι η ΔΑΓ μπορεί να περιέχει περισσότερη ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά από το διατροφολόγιο που περικλείει Γλουτένη. Αποτελέσματα μελετών από το NationalHealthandNutritionExaminationSurveys (NHANES) έδειξαν ότι η ΔΑΓ σχετίζεται με την ανάπτυξη του Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στους ανθρώπους που δεν έχουν Κοιλιοκάκη. Επιπρόσθετα, από δεδομένα του NHANES, ανευρίσκονται υψηλότερα επίπεδα αρσενικού στα ούρα και υδραργύρου, μόλυβδου και καδμίου στο αίμα, ως συνέπεια της ΔΑΓ λόγω συχνότερης λήψης τροφών (όπως ψάρι και ρύζι) που  μπορούν να περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις αυτών των βαρέων μετάλλων. Τέλος, η αυστηρή ΔΑΓ πέρα από τις οργανικές-σωματικές επιπλοκές μπορεί να επηρεάσει και την ψυχική σφαίρα μιας και σχετίζεται με την ανάπτυξη άγχους, στην προσπάθεια της πλήρους αποφυγής γλουτένης.
  
  
• Υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που δεν έχουν Κοιλιοκάκη αλλά παρουσιάζουν συμπτώματα τρώγοντας τροφές που περιέχουν Γλουτένη (non-celiacglutensensitivity). Από τι φαίνεται σε αυτά τα άτομα μπορεί να υπάρχει μία αντίδραση σε άλλα συστατικά της τροφής πλην του σιταριού ενώ σημαντική θεωρείται η πιθανότητα παρουσίας του φαινομένου“nocebo” όταν κάποιος δηλαδή, επιδεινώνει από μόνος του την κατάσταση της υγείας του, μέσω αρνητικής αυθυποβολής.
  
  
• Επίσης η ΔΑΓ βάσει ερευνών δεν ενισχύει τις αθλητικές επιδόσεις.
  
  
• Η θετική επίδραση της ΔΑΓ στην Ρευματοειδή αρθρίτιδα και στον αυτισμό δεν έχει αποδειχθεί, ενώ όσον αφορά την σχιζοφρένεια, αταξία και την πολυνευροπάθεια χρειάζονται περισσότερες μελέτες.

 

• Βάσει όλων των ανωτέρω το ερώτημα είναι : αξίζει να υποβάλλουμε το εαυτό μας σε μία τέτοια απαιτητική δίαιτα με όλους τους πιθανούς κινδύνους ή και τα αναμφίβολα αποτελέσματα, χωρίς τουλάχιστον να συμβουλευτούμε έναν ειδικό, ώστε να εξακριβώσουμε κατά πόσον ανήκουμε σε αυτήν την ομάδα ατόμων που το έχει πραγματικά ανάγκη;