Γράφει ο Ελευθέριος Δ. Σπάρταλης MD, MSc, PhD, FACS Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων Διευθυντής Κέντρου Θυρεοειδούς Αθηνών Χειρουργός Τμήματος Χειρουργικής Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Κλινικής ΡΕΑ

 

Στην Κλινική ΡΕΑ εφαρμόζεται με απόλυτη επιτυχία εδώ και περίπου ένα χρόνο η πλέον μοντέρνα τεχνική της Μικροεπεμβατικής Θυρεοειδεκτομής. Η είσοδος στο λαιμό επιτυγχάνεται πλέον από μία πολύ μικρή οπή, με χρήση ειδικών εργαλείων και υλικών τελευταίας τεχνολογίας που επιτρέπουν την εφαρμογή των αρχών ελάχιστης επεμβατικότητας κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης του θυρεοειδούς αδένα. Τι όμως μας οδήγησε σε αυτήν την τεχνική;

 

Η παλιά παραδοσιακή μεγάλη τομή στο λαιμό, που γινόταν χαμηλά λίγο πάνω από το στέρνο, δεν αποτελεί πλέον αισθητικά ικανοποιητική προσπέλαση. Άφηνε μεγάλο σημάδι και συχνά οδηγούσε σε υπερτροφική ουλή ή και χηλοειδές. Και το γεγονός αυτό αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες των ασθενών τόσο των γυναικών όσο και των αντρών κατά την προεγχειρητική συζήτηση στο ιατρείο.

 

Για το λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες για πραγματοποίησηθυρεοειδεκτομώνμετημικρότερηδυνατήτομήστοιδανικότερούψοςτουτραχήλου. Αυτή είναι η Ελάχιστα Επεμβατική ή Μικροεπεμβατική Θυρεοειδεκτομή με ή χωρίς υποβοήθηση από ενδοσκοπική κάμερα. Άλλες πάλι τεχνικές επιχειρούν είσοδο μακριά από το λαιμό, όπως π.χ. με ρομποτικούς βραχίονες από τη μασχάλη, ή πολύ πρόσφατα με λαπαροσκοπικά εργαλεία μέσα από το στόμα, αλλά αυτές ακόμη δοκιμάζονται ως προς την ογκολογική τους ασφάλεια και δεν εφαρμόζονται προς το παρόν παρά μόνο σε περιορισμένη κλίμακα. Αυτές οι εναλλακτικές προσπελάσεις δεν έχουν άλλωστε ένδειξη για διογκωμένους θυρεοειδείς αδένες αλλά και για περιπτώσεις κακοήθειας, δύο από τις κυριότερες αιτίες που οδηγούν τους ασθενείς σε θυρεοειδεκτομή.

 

Οι έως τώρα μελέτες δείχνουν πως οι περισσότεροι ασθενείς είναι απόλυτα ικανοποιημένοι με αυτό που περιγράφει ο όρος Μικροεπεμβατική ή Ελάχιστα Επεμβατική Θυρεοειδεκτομή και δεν ενδιαφέρονται για πολύωρες, επώδυνες αλλά και κοστοβόρες ρομποτικές προσπελάσεις από τη μασχάλη ή το στόμα που εκτός των άλλων επιβραδύνουν την αποθεραπεία καθώς και την έναρξη σίτισης μετά το χειρουργείο λόγω των ραμμάτων στη στοματική κοιλότητα.

 

Η ανάγκη που οδήγησε στην ανάπτυξη, εφαρμογή και εξέλιξή της μικροεπεμβατικής θυρεοειδεκτομής, είναι η ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου, η ελάττωση του χρόνου ενδονοσοκομειακής νοσηλείας καθώς και το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα χωρίς όμως συμβιβασμούς ως προς το χειρουργικό στόχο που δεν είναι άλλος από την ορθή εκτομή του αδένα. Το σημαντικότερο αποτέλεσμα της μικροεπεμβατικής τεχνικής είναι ότι, εκτός από αισθητικά άριστη, διαρκεί λιγότερο χρόνο και συνοδεύεται από ριζικότερη εκτομή, με σαφώς μικρότερα ποσοστά κινδύνου εκδήλωσης μετεγχειρητικής υπασβεστιαιμίας ή βράγχους φωνής.

 

Η είσοδος επιτυγχάνεται με μία πολύ μικρή εγκάρσια τραχηλική τομή επί φυσιολογικής πτυχής (ρυτίδας) του δέρματος ψηλά στο λαιμό. Με τον τρόπο αυτό η τομή είναι πάντα ίσια, εφόσον πραγματοποιείται επί της φυσιολογικής πτυχής, και με την πάροδο του χρόνου εξαφανίζεται τελείως εντός της ρυτίδας χωρίς να αφήνει ορατό σημάδι.

 

Η εξέλιξη των μικροχειρουργικών τεχνικών και η χρήση ειδικών φακών μας επιτρέπουν να αφαιρούμε ολόκληρο τον αδένα, έχοντας το χειρουργικό μας πεδίο σε μεγέθυνση ώστε να διακρίνουμε και να προφυλάσσουμε όλες τις ευαίσθητες δομές που τον περιβάλλουν. Επιπλέον, η αναγνώριση και διαφύλαξη των άνω και των κάτω (παλίνδρομων) λαρυγγικών νεύρων επιτυγχάνεται με τη χρήση ειδικού νευροδιεγέρτη. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης χρησιμοποιούνται επίσης εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας όπως το ειδικό ψαλίδι υπερήχων και η διπολική διαθερμία. Έτσι η επέμβαση γίνεται αναίμακτα και με σεβασμό στους γύρω ιστούς. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται κατακόρυφα η πιθανότητα εμφάνισης οιδήματος στην περιοχή του λαιμού μετά το χειρουργείο. Η τεχνική είναι ασφαλής τόσο για πραγματοποίηση ολικής θυρεοειδεκτομής ή παραθυρεοειδεκτομής όσο και για διενέργεια κεντρικού λεμφαδενικού καθαρισμού σε περιπτώσεις κακοήθειας όπου κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο.

 

Μία επέμβαση δεν μπορεί να είναι άριστη εάν δε μεριμνήσουμε και για το θέμα της επούλωσης. Το χειρουργείο ολοκληρώνεται με νεαροποίηση και πλαστική αποκατάσταση της συνέχειας του δέρματος, χωρίς να είναι πλέον αναγκαία η χρήση σωλήνα παροχέτευσης. Εφαρμόζεται ενδοδερμική σύγκλειση του δέρματος με απορροφήσιμες ίνες. Δεν υπάρχουν πια τα παραδοσιακά ράμματα. Και φυσικά δε χρειάζεται μετά από μέρες να αφαιρεθούν ή να κοπούν όπως γινόταν παλιά. Η χειρουργική μας ομάδα έχει αναπτύξει ιδιαίτερα αυτή την τεχνική, ενώ προτείνει επιπλέον ειδικά καλλυντικά σκευάσματα, που επιταχύνουν την ανάπλαση των κυττάρων και χαρίζουν όμορφο και χωρίς ουλές δέρμα.

 

Ο λαιμός μπορεί να βραχεί συνήθως μετά από την Τρίτη μετεγχειρητική ημέρα. Η εφαρμογή δε των καλλυντικών κρεμών πραγματοποιείται την επομένη του εξιτηρίου από τον ίδιο το χειρουργό οπόταν και λύνονται όποιες απορίες μπορεί να υπάρχουν σχετικά με την περιποίηση του δέρματος της περιοχής για αυτές τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση.

 

Η χειρουργική του θυρεοειδούς αδένα είναι ιδιαίτερα απαιτητική και γι’ αυτό πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό που να έχει εκπαιδευτεί σε κέντρα αναφοράς του εξωτερικού και που πραγματοποιεί σε ετήσια βάση μεγάλο αριθμό αποκλειστικά τέτοιων επεμβάσεων.

 

Η καλή γνώση της ανατομικής του τραχήλου και η πραγματοποίηση σε ετήσια βάση μεγάλου αριθμού θυρεοειδεκτομών, σε συνδυασμό με την εμπειρία και την εξειδίκευση στο αντικείμενο, αλλά και τον άρτιο τεχνολογικό εξοπλισμό, παρέχουν τα εχέγγυα για μια αισθητικά άρτια και ασφαλή χειρουργική επέμβαση.