Γράφει ο Ιωάννης Π. Ζουριδάκης MD, MSc, Χειρουργός Πεπτικού-Λαπαροσκόπος, Συνεργάτης Κλινικής ΡΕΑ

 Οι πέτρες στη χολή, ως πάθηση, περιγράφεται ιατρικά ως χολολιθίαση  και υποδηλώνει μικρούς ή μεγάλους λίθους (πέτρες), που σχηματίζονται εντός της χοληδόχου κύστης. Υπολογίζεται ότι μία στις δύο γυναίκες και ένας  στους τρείς άνδρες , πάσχει από χολολιθίαση.

 

Πως δημιουργούνται οι «πέτρες»;

 Η χοληδόχος κύστη λειτουργεί σαν αποθηκευτικός χώρος, όπου αποθηκεύεται το υγρό (η χολή), η οποία παράγεται στο ήπαρ. Κατά τη διάρκεια των γευμάτων, γίνεται σύσπαση της χοληδόχου κύστης, προκειμένου η χολή να εισέλθει στο έντερο και να διευκολύνει τη πέψη των τροφών. Οι πέτρες θα δημιουργηθούν όταν κάποια από τα συστατικά της χολής δεν μπορούν να διαλυθούν, πιθανό λόγω υπερκορεσμού, ωστόσο παρά τους γνωστούς παράγοντες εμφάνισής τους, δεν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο για όλους τους ανθρώπους.

Το μέγεθος των λίθων διαφέρει από λίγα χιλιοστά (μικρολιθίαση, κρύσταλλοι), έως σπανιότερα  και ολόκληρο το μέγεθος της χοληδόχου κύστης. Μπορεί να υπάρχει ένας λίθος, (μονήρης χολολιθίαση), ή πολλοί λίθοι εντός της χοληδόχου κύστης διαφόρων μεγεθών (πολλαπλή χολολιθίαση).

Είναι επικίνδυνες οι «πέτρες» στη χολή;

 Όσο πιο μικρές είναι οι πέτρες, τόσο πιο επικίνδυνες είναι για την εμφάνιση επιπλοκών. Η χολολιθίαση μπορεί εύκολα να παρουσιάσει επιπλοκές.
Στη περίπτωση που υπάρχουν πέτρες, μπορούν να παρασυρθούν μαζί με τη χολή και να φράξουν τα σωληνάκια που οδηγούν στο έντερο (χοληφόρα) και έτσι να προκληθεί ίκτερος ή και φλεγμονή των χοληφόρων, (χολαγγειίτιδα).

Μπορεί επίσης να περάσουν στο παγκρεατικό πόρο και ν’ ακολουθήσει η αρκετά επικίνδυνη επιπλοκή της παγκρεατίτιδας.

Οι πέτρες στη χολή μπορούν να ερεθίσουν το τοίχωμα της χοληδόχουκύστης και να προκαλέσουν  τη φλεγμονή του, (χολοκυστίτιδα), είτε να την αποφράξουν στο ύψος του κυστικού πόρου και να μην μπορεί να αδειάσει το περιεχόμενό της  στο έντερο, προκαλώντας επείγουσα κατάσταση (ύδρωπας), ή να δημιουργήσουναπόστημα (εμπύημα).
Μπορούν επίσης να διαβρώσουν το τοίχωμα της χοληδόχου, να το τρυπήσουν και να δημιουργήσουν συρίγγια με το έντερο ή ακόμα και να προκαλέσουν ειλεό, όταν η πέτρα εισέλθει στο έντερο, με όλες τις συνέπειες της επείγουσας κατάστασης του ειλεού, (ειλεός εκ χολολίθου).

Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα;

Στις περισσότερες  περιπτώσεις, οι ασθενείς με πέτρες στη χολή, όπως και εκείνοι που εμφανίζουν πολύποδες στη χολυδόχο κύστη, δεν εμφανίζουν συμπτώματα και η χολολιθίαση ή η πολυποδίαση χοληδόχου κύστης ανακαλύπτεται τυχαία σε προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο με υπερηχογράφημα.

Συνήθως όμως υπάρχουν σε οξεία ή υποβόσκουσα μορφή, κυρίως στη χολολιθίαση, αλλά και στη πολυποδίαση, όταν συνυπάρχει με χολολιθίαση, τα παρακάτω συμπτώματα :

• Άλγος κάτω από το δεξιό πλευρικό τόξο (δεξιό υποχόνδριο), με ενδεχόμενη  επέκταση  στο επιγάστριο και στη δεξιά ωμοπλάτη, σχετιζόμενο πολλές φορές με τη λήψη τροφής.
• Επαναλαμβανόμενα επεισόδια δυσπεψίας με ρεψίματα και πικρίλα στο στόμα.
• Ναυτία και έμετος
• Πιθανός Ίκτερος
• Πυρετός (χολοκυστίτιδα ή χολαγγειίτιδα)

Η διάγνωση γίνεται με ένα απλό υπερηχογράφημα άνω κοιλίας και σε ορισμένες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη η αξονική τομογραφία ή μαγνητική άνω κοιλίας (MRCP)

Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον ιατρό;

Για όλους τους παραπάνω λόγους, εξυπακούεται ότι από τη στιγμή που γίνεται η διάγνωση της χολολιθίασης, τυχαία ή μη, έστω και χωρίς υποκειμενικά συμπτώματα, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτούμε το συντομότερο  τον ιατρό, ο οποίος  κατά τη κρίση του θα προτείνει την χειρουργική αντιμετώπιση με άμεσο ή προγραμματισμένο χειρουργείο (Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή). Η άμεση χειρουργική αντιμετώπιση είναι ο μοναδικός μας σύμμαχος στην έγκαιρη αποφυγή των σοβαρών επιπλοκών.

Η Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή είναι πλέον μια επέμβαση ρουτίνας. Είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, διαρκεί περίπου 45 λεπτά αναλόγως τις ανατομικές συνθήκες, έχει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και γρήγορη επανένταξη στην καθημερινότητα.