Γράφει ο Σπηλιόπουλος Δημήτριος MD, MSc, Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Συνεργάτης Τμήματος Εμβρυομητρικής Ιατρικής Κλινικής ΡΕΑ

 

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης (ΣΔΚ);

Πρόκειται για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, δηλαδή αυξημένου σακχάρου στο αίμα, για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συμβαίνει επειδή η έγκυος δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη( η ορμόνη που βοηθάει στον έλεγχο του επιπέδου γλυκόζης στο αίμα), η οποία χρειάζεται για τις αυξημένες ανάγκες της εγκυμοσύνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

 

Πόσο συχνή είναι η εμφάνιση Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης;

Το 4-5% των εγκύων γυναικών παρουσιάζουν Σακχαρώδη Διαβήτη της Κύησης. Μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης έχουν οι γυναίκες που έχουν στο ιστορικό τους ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:

• Προηγούμενο ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης
• Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) >30
• Οικογενειακό ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη (γονείς-αδέλφια)
• Γέννηση προηγούμενου μωρού με βάρος ίσο ή μεγαλύτερο από 4.5 κιλά.
• Προηγούμενο ενδομήτριο θάνατο εμβρύου
• Εμφάνιση αυξημένης αρτηριακής πίεσης στη διάρκεια προηγούμενης εγκυμοσύνης.
•  

Πώς ελέγχεται η έγκυος για παρουσία Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης;

• Η δοκιμασία διάγνωσης γίνεται μέσω εξέτασης αίματος στην αρχή της εγκυμοσύνης (αν υπάρχει προηγούμενο ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη κύησης) και/ή μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας κύησης. Η διάγνωση του Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης στηρίζεται σε συγκεκριμένη εργαστηριακή εξέταση (test ανοχής στη γλυκόζη).
• Το test ανοχής στη γλυκόζη συμπεριλαμβάνει νηστεία κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νύκτας (εκτός από νερό).
• Το πρωί, πριν το πρωινό γεύμα, διενεργείται η εξέταση αίματος. Στη συνέχεια χορηγούνται 75 g γλυκόζης από το στόμα σε υγρή μορφή και μέτρηση γλυκόζης αίματος ανά ώρα επί 2ωρο.\

 

Ποιες είναι οι τιμές σακχάρου αίματος αναγκαίες για τη διάγνωση;

 

Γλυκόζη νηστείας	92 mg/dl
Γλυκόζη στα 60 λεπτά	180 mg/dl
Γλυκόζη στα 120 λεπτά	153 mg/dl

 

• Αν μία ή περισσότερες τιμές είναι ίσες ή μεγαλύτερες από τα ανωτέρω όρια, τότε γίνεται η διάγνωση Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης.

 

Τι σημαίνει για την έγκυο και το έμβρυο η διάγνωση Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης;

Οι περισσότερες εγκυμοσύνες που έχουν διαγνωσθεί με Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης έχουν φυσιολογική έκβαση, αλλά μερικές φορές μπορούν να παρουσιαστούν σοβαρά προβλήματα, ειδικά εάν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση ή θεραπεία.

 

1. Η έγκυος έχει αυξημένες πιθανότητες για πρόκληση τοκετού ή διενέργεια καισαρικής τομής.

 

2. Οι κίνδυνοι για το έμβρυο είναι:

• Μακροσωμία (βάρος γέννησης > 4 κιλά)
• Δυστοκία ώμων
• Ενδομήτριος θάνατος ή θάνατος κατά τη διάρκεια του τοκετού. Αυτό είναι σπάνιο.
• Εισαγωγή στη μονάδα νεογνών για παρακολούθηση.
• Αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας ή σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή.

 

Ποια είναι η θεραπεία;

 

Ο θεραπευτικός στόχος είναι η διατήρηση του σακχάρου του αίματος στα φυσιολογικά για την κύηση επίπεδα. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μέτρηση του σακχάρου από την ίδια την έγκυο (νηστική και μία ώρα μετά τα γεύματα) με τη χρήση μετρητή γλυκόζης.

Στην έγκυο χορηγείται διαιτητική αγωγή προσαρμοσμένη στις ανάγκες της κύησης, στο σωματικό της βάρος και στις προτιμήσεις της. Ενδείκνυται η σωματική άσκηση, π.χ. περπάτημα για 30 λεπτά μετά τα γεύματα.

Αν όμως δεν επιτυγχάνονται φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου ή είναι εξαρχής πολύ υψηλά, θα χορηγηθεί θεραπεία από του στόματος (π.χ.μετφορμίνη) ή/και ινσουλίνη. Η θεραπεία χορηγείται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

 

Πώς ελέγχεται το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η ανάπτυξη του εμβρύου πρέπει να παρακολουθείται υπερηχογραφικά ανά 4 εβδομάδες μετά τις 24-28 εβδομάδες κύησης σε πρώτο στάδιο ή συχνότερα εάν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

 

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του τοκετού;

Είναι σημαντικό να ελέγχεται το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα της εγκύου κατά τη διάρκεια του τοκετού, ώστε να μην βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση ινσουλίνης ενδοφλεβίως με ορό.

 

Τί συμβαίνει μετά τη γέννηση του μωρού;

 

• Το νεογνό θα παραμείνει με τη μητέρα εκτός και αν χρειάζεται περαιτέρω φροντίδα θα μεταφερθεί στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών.
• Θα ελεγχθεί το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα του εμβρύου, ώστε να αποκλειστεί πιθανή υπογλυκαιμία.
• Θα διακοπεί η χορήγηση ινσουλίνης στη μητέρα.
• Θα πραγματοποιηθεί έλεγχος του επιπέδου σακχάρου του αίματος με εξέταση καμπύλης σακχάρου 6-13 εβδομάδες μετά τον τοκετό.
• Ο θηλασμός είναι ασφαλής και μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού και στη συνέχεια ανά 2-3 ώρες, ώστε το επίπεδο γλυκόζης στο νεογνό να παραμείνει σε ασφαλή όρια.
• Μέχρι και 50% των εγκύων που έχουν διαγνωσθεί με σακχαρώδη διαβήτη κύησης, θα αναπτύξουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 σε διάστημα 5 ετών. Για την πρόληψη εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, οι γυναίκες με ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης πρέπει να στοχεύσουν σε σωματικό βάρος εντός υγιών ορίων σε συνδυασμό με συστηματική σωματική άσκηση. Επίσης πρέπει να ελέγχουν το σάκχαρο αίματος κάθε χρόνο.

 

Τι πρέπει να ελέγξει η γυναίκα σε πιθανή μελλοντική εγκυμοσύνη;

Η γυναίκα οφείλει να διατηρήσει υγιές βάρος, να ακολουθεί ισορροπημένη διατροφή και να ακολουθεί τακτική φυσική άσκηση προ της έναρξης της εγκυμοσύνης.

Ενδείκνυται στενή παρακολούθηση από τον Γυναικολόγο και/ή Ενδοκρινολόγο από την αρχή της εγκυμοσύνης, καθώς η πιθανότητα ανάπτυξης Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης σε επόμενη εγκυμοσύνη είναι σχεδόν 30%. Ο έλεγχος για Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης πρέπει να γίνεται κατά την 16^η εβδομάδα κύησης.