Γράφει ο Γιώργος Καναβός, Ειδικός Αιματολόγος, Επιστημονικά Υπεύθυνος Ιατρός Τμήματος Αιμοδοσίας - Αιματολογικού Εργαστηρίου Κλινικής ΡΕΑ

Τι ακριβώς είναι η θρόμβωση και γιατί είναι επικίνδυνη;

Ως θρόμβωση ορίζεται ο σχηματισμός ενός πήγματος αίματος μέσα σε ένα αγγείο (αρτηρία ή φλέβα), με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ροή του αίματος και η παθολογική κατάσταση που προκύπτει να εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία και τη ζωή του ασθενούς.

Εάν ο θρόμβος αναπτυχθεί σε αρτηρίες(αρτηριακή θρόμβωση), οδηγεί σε ισχαιμία του οργάνου, το οποίο αρδεύεται με αίμα από τις συγκεκριμένες αρτηρίες. Συνήθη επακόλουθα είναι έμφραγμα του μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και νέκρωση των άκρων.

Εάν ο θρόμβος αναπτυχθεί σε φλέβες, τότε δημιουργείται η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος, η οποία αποτελείται από δύο κλινικές οντότητες˙ την εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, και την πνευμονική εμβολή. Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος είναι υπεύθυνη για έναν στους τέσσερις θανάτους παγκοσμίως.

 

ΕΝ ΤΩ ΒΑΘΕΙ ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε εσωτερική φλέβα του οργανισμού με συχνότερη εντόπιση τα κάτω άκρα.

Στο δυτικό κόσμο καταγράφονται 10 εκατομμύρια εν τω βάθει φλεβοθρομβώσεις κάθε χρόνο, 60% των οποίων σχετίζονται με νοσηλεία και είναι υπεύθυνες για το θάνατο 600.000 ανθρώπων. Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος προκαλεί περισσότερους θανάτους από όσους προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη, το AIDS και τα τροχαία ατυχήματα.

 

Υπάρχουν επιβαρυντικοί παράγοντες;

Η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση δεν κάνει διακρίσεις και εμφανίζεται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, ή εθνικότητας. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες αυξημένου κινδύνου όπως παρατεταμένη νοσηλεία, μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, παρατεταμένη ακινησία, υπερατλαντικά ταξίδια, κληρονομικές διαταραχές της πήξης του αίματος, αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, ηλικία μεγαλύτερη των 60 ετών, οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης, χρήση αντισυλληπτικών, λήψη ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης, χημειοθεραπεία, μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα, παχυσαρκία, προηγούμενο ιστορικό εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, παρουσία κεντρικών φλεβικών καθετήρων κύηση/λοχεία και κάπνισμα.

 

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ

Εάν ο θρόμβος αποκολληθεί από τις φλέβες, μεταφερθεί με τη κυκλοφορία του αίματος στη καρδιά και από εκεί στους πνεύμονες, τότε προκαλείται πνευμονική εμβολή.Ουσιαστικά, ο θρόμβος εμποδίζει τον εμπλουτισμό του αίματος με καθαρό οξυγόνο και οδηγεί σε υπερκόπωση της καρδιάς και των πνευμόνων θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς, εάν δεν υπάρξει άμεση ιατρική αντιμετώπιση.

Η πνευμονική εμβολή αποτελεί την πρώτη αιτία ενδονοσοκομειακού θανάτου που μπορεί να προληφθεί.

 

Σχετίζεται η νόσος COVID-19 με τις φλεβικές θρομβώσεις;

Μολονότι είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η νόσος COVID-19 εκδηλώνεται κυρίως με λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι οι ασθενείς που έχουν νοσήσει πιο βαριά και χρήζουν νοσηλείας, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης, ιδιαίτερα οι ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας με συνυπάρχουσες παθήσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα δημιουργίας θρομβώσεως;

Τα συμπτώματα της θρόμβωσης, όταν εμφανίζονται, εξαρτώνται από την περιοχή εντόπισης του θρόμβου και το μέγεθός του. Περιλαμβάνουν οίδημα, ευαισθησία ή πόνο στα κάτω άκρα, αίσθημα θερμότητας, αλλαγή του χρώματος του δέρματος, πόνο στο θώρακα, δύσπνοια, ταχύπνοια, ταχυκαρδία, έντονος βήχα, ζάλη ή λιποθυμία.

Διάγνωση & Θεραπεία

Στη διαγνωστική προσέγγιση της θρόμβωσης από το γιατρό, είναι καθοριστικός ο ρόλος του ιστορικού, της κλινικής εκτίμησης και της εργαστηριακής διερεύνησης.

Η θεραπεία της θρομβοεμβολικής νόσου έχει στόχο την πρόληψη θανάτου από πνευμονική εμβολή, της υποτροπιάζουσας φλεβικής θρόμβωσης και του μεταθρομβωτικού συνδρόμου.